محیط کشت Nutrient Agar

محیط کشت‌ها منابعی از مواد مغذی مختلف هستند که برای فراهم نمودن بستر مناسب رشد میکروارگانیسم‌ها در شرایط آزمایشگاهی دارای انواع مختلفی هستند. انتخاب نوع محیط کشت مناسب بستگی به نوع میکروارگانیسم دارد. برخی از محیط‌­های کشت، عمومی هستند و برای رشد طیف وسیعی از باکتری­‌ها مناسب‌­اند، در حالی که برخی دیگر اختصاصی هستند و فقط برای رشد باکتری­‌های خاصی طراحی شده‌­اند.

به طور کلی، محیط­های کشت می­‌توانند حاوی مواد مغذی و شرایط مورد نیاز برای رشد انواع میکروارگانیسم­‌ها را فراهم کنند. محیط‌­های جامد که معمولاً حاوی آگار هستند، برای جداسازی و مشاهده ویژگی­‌های کلنی­‌های میکروارگانیسم­‌ها به کار می­‌روند. همچنین، شرایط محیطی مانند دما، pH و مولاریته باید برای رشد بهینه میکروارگانیسم‌­ها مناسب باشند.

در اوایل دهه ۱۹۰۰، انجمن سلامت عمومی آمریکا (APHA- American Public Health Association) فرمول Nutrient Agar  را به عنوان یک محیط کشت استاندارد مورد استفاده در آزمایش آب پیشنهاد کرد.

محیط‌های غذایی محیط‌های کشت پایه‌ای هستند که برای نگهداری میکروارگانیسم‌ها، پرورش ارگانیسم‌های سخت‌ رشد از طریق غنی‌سازی محیط با سرم یا خون و همچنین برای بررسی خلوص آنها پیش از آزمایش‌های بیوشیمیایی یا سرولوژیکی استفاده می‌شوند. فرمول ساخت محیط نوترینت آگار نسبتا ساده حفظ شده است و هنوز به طور گسترده در بررسی میکروبیولوژیکی انواع مواد کاربرد دارد.

Nutrient Agar یک محیط کشت میکروب‌ شناسی عمومی و غیرانتخابی است که با استفاده از مواد خام مخصوص انتخاب شده، برای رشد بهتر طیف گسترده‌ای از میکروارگانیسم‌ها استفاده می‌گردد. در این محیط به طور معمول می‌توانند طیف گسترده‌ای از باکتری‌های گرم مثبت و گرم منفی مانند استرپتوکوکوس، استافیلوکوکوس، باسیلوس، اشریشیاکلی و سودوموناس می‌­توانند در این محیط رشد کنند.

ترکیبات Nutrient Agar

Nutrient Agar شامل ترکیبات زیر می‌­باشد:

• پپتون: به میزان ۰.۵ % که منبع نیتروژن و اسیدهای آمینه برای رشد میکروارگانیسم‌­ها است.
• عصاره گوشت یا مخمر: به میزان ۰.۳ % که حاوی ویتامین‌­ها، ترکیبات آلی نیتروژن‌­دار و نمک است و در آب محلول‌­اند.
• آگار: به میزان ۱.۵ % که برای جامد کردن محیط و ایجاد سطح پایدار برای رشد باکتری­‌ها استفاده می­‌شود.
• سدیم کلرید: به میزان ۰.۵ % که برای حفظ تعادل اسمزی محیط و جلوگیری از تغییر pH است.
• آب: به عنوان یک فاکتور مهم و ضروری برای حل مواد مغذی و انتقال آن­ها به سلول­‌ها، برای رشد و تکثیر سلول­‌ها بسیار حائز اهمیت است.

هضم پپتیک بافت حیوانی، عصاره گوشت گاو و عصاره مخمر ترکیبات نیتروژن لازم، کربن، ویتامین‌ها و همچنین برخی مواد کمیاب لازم برای رشد باکتری‌ها را فراهم می‌کند. سدیم کلرید تعادل اسمزی محیط را حفظ می‌کند.

pH

محیط نوترینت آگار که به طور معمول برای رشد میکروب‌ها در آزمایشگاه استفاده می‌شود، دارای محدوده pH خنثی حدود ۶.۸ تا ۷.۲ است. این محدوده pH برای رشد انواع وسیعی از باکتری‌ها بدون اینکه رشد آن‌ها به دلیل شرایط اسیدی یا بازی مهار شود، ایده‌آل است. pH دقیق می‌تواند بسته به سازنده یا فرمولاسیون خاصی که در آزمایشگاه آماده می‌شود، کمی متفاوت باشد. تنظیمات pH می‌تواند برای مناسب ساختن شرایط رشد نیازهای خاص میکروارگانیسم‌ها انجام شود.

دمای نگهداری

محیط به صورت پودری در دمای ۲۴ درجه سانتیگراد نگهداری می‌شود و محیط آماده شده در پلیت در دمای ۸-۲ درجه سانتیگراد نگهداری می‌گردد.

کاربردها

این محیط یکی از چندین محیط عمومی است که در کشت معمولی میکروارگانیسم‌ها کاربرد دارد. از این محیط می‌توان برای کشت و شمارش باکتری‌ها استفاده کرد.

افزودن مایعات بیولوژیکی مختلف مانند خون اسب یا گوسفند، سرم، مایع آسیت و سایر مایعات بیولوژیک همچنین زرده تخم‌ مرغ … می‌تواند این محیط را غنی‌تر کرده و برای رشد ارگانیسم‌های سخت‌رشد مانند باکتروئیدس فراژیلیس، نایسریا گونوره‌آ مناسب می‌شود. باکتری‌های سخت‌ رشد (سخت‌ پسند) باکتری‌هایی هستند که رشد آنها در آزمایشگاه دشوار است، زیرا آنها نیازهای غذایی و/یا محیطی پیچیده یا محدودی دارند.

Nutrient Agar در بسیاری از روش‌های استاندارد برای بررسی نمونه‌های مختلف مواد غذایی، محصولات لبنی، آب و… محیطی مناسب برای رشد مشخص شده است.

نکات مهم در استفاده از محیط کشت Nutrient Agar

• از استریل بودن محیط کشت و ظروف مورد استفاده همچون پلیت میکروبی اطمینان حاصل کنید.
• برای جلوگیری از آلودگی از دستکش و ماسک استفاده کنید.
• در صورت نیاز به غنی‌­سازی محیط کشت، می‌توانید موادی مانند خون، سرم، زرده تخم ­مرغ و … را به محیط کشت اضافه کنید.