استیک اسید
1,605,000 ﷼
اسید استیک، که به نام اتانوئیک اسید نیز شناخته میشود، مایعی بیرنگ با بویی تند و سرکهای است که در طبیعت و همچنین به صورت مصنوعی تولید میشود. اسید استیک یک ماده شیمیایی مهم در صنایع مختلف است و به دلیل خواص ضدباکتریایی و اسیدیته بالای خود، در تولید مواد غذایی، شیمیایی و دارویی کاربرد دارد.
شرح
اسید استیک، که به نام اتانوئیک اسید نیز شناخته میشود، یک اسید کربوکسیلیک ساده با فرمول شیمیایی CH3COOH است. این ماده مایعی بیرنگ با بویی تند و سرکهای است که در طبیعت و همچنین به صورت مصنوعی تولید میشود. اسید استیک یک ماده شیمیایی مهم در صنایع مختلف است و به دلیل خواص ضدباکتریایی و اسیدیته بالای خود، در تولید مواد غذایی، شیمیایی و دارویی کاربرد دارد.
سنتز و تهیه
اسید استیک به روشهای مختلفی تهیه میشود:
- روش طبیعی: به طور طبیعی در طی تخمیر بیهوازی مواد آلی توسط باکتریها تولید میشود. این فرآیند در تولید سرکه نقش اساسی دارد.
روش صنعتی:
- فرآیند مونسانتو: رایجترین روش صنعتی تولید اسید استیک است که شامل کربونیلاسیون متانول با استفاده از کاتالیزور رودیوم یا ایریدیوم است.
- اکسیداسیون اتیلن: این فرآیند شامل اکسیداسیون اتیلن در حضور کاتالیزور پالادیم است.
- اکسیداسیون استالدئید: اکسیداسیون استالدئید در حضور هوا و کاتالیزور برای تولید اسید استیک استفاده میشود.
ساختار و خواص
- ساختار شیمیایی: اسید استیک دارای یک گروه کربوکسیل (-COOH) متصل به یک گروه متیل (-CH3) است که مسئول خواص اسیدی و شیمیایی آن است.
خواص فیزیکی:
- وزن مولکولی: ۶۰.۰۵ گرم بر مول
- نقطه ذوب: ۱۶.۶ درجه سانتیگراد
- نقطه جوش: ۱۱۸.۱ درجه سانتیگراد
- چگالی: ۱.۰۴۹ گرم بر سانتیمتر مکعب
- قابل امتزاج با آب، الکل و بسیاری از حلالهای آلی.
- خواص شیمیایی: اسید استیک میتواند واکنشهایی مانند استریشدن، اکسیداسیون و تشکیل نمکهای استات را تجربه کند.
کاربردها
صنعتی:
- تولید استرها: برای تولید استرهایی مانند استات اتیل که در حلالها و طعمدهندهها استفاده میشوند.
- صنایع شیمیایی: به عنوان ماده اولیه در تولید پلاستیکها، رزینها و الیاف مصنوعی.
- تصفیه آب: در فرآیندهای تصفیه آب برای کنترل pH استفاده میشود.
غذایی:
- سرکه: اسید استیک جزء اصلی سرکه است که به عنوان افزودنی غذایی و نگهدارنده استفاده میشود.
- تنظیمکننده اسیدیته: برای حفظ طعم و افزایش ماندگاری مواد غذایی.
پزشکی:
- ضدباکتری: به عنوان یک ماده ضدعفونیکننده برای درمان عفونتهای موضعی.
- داروسازی: در تولید داروها و به عنوان حلال برای مواد فعال دارویی استفاده میشود.
سمیت و ایمنی
- سمیت: اسید استیک غلیظ میتواند باعث سوختگی شیمیایی پوست و چشمها شود و استنشاق بخارات آن ممکن است به دستگاه تنفسی آسیب برساند. مصرف مقادیر زیاد آن خطرناک است.
اقدامات ایمنی:
- هنگام کار با اسید استیک از دستکش، عینک و ماسک استفاده کنید.
- در محیطهایی با تهویه مناسب کار کنید.
- از تماس مستقیم با پوست و چشم جلوگیری کنید.
نگهداری
- شرایط: اسید استیک باید در ظروف مقاوم در برابر خوردگی و مهر و موم شده نگهداری شود.
- دما: در مکانی خنک و خشک، دور از منابع گرما و مواد اکسیدکننده ذخیره شود.
- عمر مفید: در صورت نگهداری صحیح، این ماده میتواند به مدت طولانی بدون تغییر خواص باقی بماند.
با توجه به گستردگی کاربردها و اهمیت صنعتی و پزشکی اسید استیک، این ترکیب به عنوان یکی از مواد شیمیایی کلیدی در بسیاری از فرآیندها شناخته میشود. رعایت اصول ایمنی در هنگام کار با این ماده ضروری است.
اطلاعات تکمیلی
حجم | 500ml |
---|