اتیلن گلیکول
1,473,000 ﷼
اتیلن گلیکول مایعی بیرنگ، بیبو و شیرینمزه است که در صنایع مختلف به دلیل ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی منحصربهفرد خود کاربرد گستردهای دارد. اتیلن گلیکول عمدتاً به عنوان ضدیخ و عامل خنککننده در وسایل نقلیه استفاده میشود، اما در تولید رزینها، پلاستیکها و سایر محصولات صنعتی نیز نقش دارد.
شرح
اتیلن گلیکول یک ترکیب شیمیایی با فرمول C2H6O2 است که به عنوان سادهترین دیال شناخته میشود. این ماده مایعی بیرنگ، بیبو و شیرینمزه است که در صنایع مختلف به دلیل ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی منحصربهفرد خود کاربرد گستردهای دارد. اتیلن گلیکول عمدتاً به عنوان ضدیخ و عامل خنککننده در وسایل نقلیه استفاده میشود، اما در تولید رزینها، پلاستیکها و سایر محصولات صنعتی نیز نقش دارد. با این حال، این ماده سمی است و باید با دقت استفاده شود.
سنتز و تهیه
اتیلن گلیکول به روشهای زیر تهیه میشود:
- تولید صنعتی: رایجترین روش تولید اتیلن گلیکول از اتیلن اکسید است. این فرآیند شامل هیدرولیز اتیلن اکسید در حضور آب یا اسیدهای کاتالیستی است که منجر به تولید اتیلن گلیکول با بازده بالا میشود.
- روشهای زیستی: تحقیقات در حال پیشرفت نشان میدهند که اتیلن گلیکول میتواند از منابع تجدیدپذیر مانند زیستتوده تولید شود، اما این روشها هنوز در مقیاس صنعتی به کار گرفته نشدهاند.
ساختار و خواص
- ساختار شیمیایی: اتیلن گلیکول دارای دو گروه هیدروکسیل (-OH) است که به یک زنجیره دوکربنی متصل هستند. این ساختار باعث حلالیت بالای آن در آب و خاصیت جاذب رطوبت آن میشود.
خواص فیزیکی:
- وزن مولکولی: ۶۲.۰۷ گرم بر مول
- نقطه ذوب: -۱۲.۹ درجه سانتیگراد
- نقطه جوش: ۱۹۷.۳ درجه سانتیگراد
- چگالی: ۱.۱۱ گرم بر سانتیمتر مکعب
- کاملاً قابل امتزاج با آب و بسیاری از حلالهای آلی.
- خواص شیمیایی: اتیلن گلیکول به دلیل وجود دو گروه هیدروکسیل قابلیت شرکت در واکنشهایی مانند استریشدن و اکسیداسیون را دارد. همچنین به عنوان یک پیشماده در تولید ترکیبات پلیمری عمل میکند.
کاربردها
صنعتی:
- ضدیخ و مایعات خنککننده: اتیلن گلیکول به دلیل نقطه انجماد پایین و نقطه جوش بالا، در تولید ضدیخ و خنککنندههای موتوری استفاده میشود.
- تولید پلیمرها: یک ماده اولیه در تولید پلیاتیلنترفتالات (PET) که در ساخت بطریهای پلاستیکی و الیاف مصنوعی کاربرد دارد.
- رنگها و رزینها: در تولید رزینهای آلکیدی و بهبود خواص پوششهای صنعتی استفاده میشود.
زیستی و علمی:
- حلال: به عنوان حلال در آزمایشگاهها و فرآیندهای زیستی.
- حفاظت زیستی: برای تثبیت آنزیمها و مولکولهای زیستی در محیطهای حساس استفاده میشود.
پزشکی:
- کاربرد محدود: برخلاف پروپیلن گلیکول، اتیلن گلیکول به دلیل سمیت بالا به ندرت در محصولات دارویی و مراقبتی استفاده میشود.
سمیت و ایمنی
- سمیت: اتیلن گلیکول به شدت سمی است و مصرف یا استنشاق آن میتواند عوارض جدی بر سلامتی داشته باشد. این ماده میتواند باعث آسیب به کلیهها و سیستم عصبی شود.
اقدامات ایمنی:
- هنگام کار با این ماده از دستکش، عینک و لباس محافظ استفاده کنید.
- از تماس مستقیم با پوست و چشمها خودداری کنید.
- در محیطهایی با تهویه مناسب کار کنید و از استنشاق بخارات آن بپرهیزید.
نگهداری
- شرایط: اتیلن گلیکول باید در ظروف مهر و موم شده و به دور از رطوبت و آلودگی نگهداری شود.
- دما: در مکانی خنک و خشک، دور از منابع گرما و مواد اکسیدکننده ذخیره شود.
- عمر مفید: در صورت نگهداری صحیح، این ماده پایداری طولانیمدت دارد.
با توجه به کاربردهای صنعتی گسترده و خواص شیمیایی اتیلن گلیکول، این ترکیب به عنوان یک ماده کلیدی در بسیاری از فرآیندهای تولیدی و صنعتی شناخته میشود. با این حال، به دلیل سمیت بالای آن، استفاده از این ماده نیازمند رعایت دقیق اصول ایمنی است.
اطلاعات تکمیلی
حجم | 500ml |
---|