مواد شیمیایی

متانول

برند: امینبیک

متانول با فرمول شیمیایی CH3OH ساده ترین نوع الکل است که از فعالیت بی هوازی گونه‌های زیادی از باکتری ها تولید شده و به عنوان ضدیخ،حلال و سوخت در صنایع استفاده می‌شود.

برچسب:

الکل چوب / متانول / متیل الکل

برند:: امینبیک

شرح

متانول، متیل الکل، الکل متیلیک، کاربینول یا الکل چوب یک ماده فرار بی‌رنگ با بوی تند و ساده‌ترین نوع الکل با فرمول شیمیایی CH_۳OH دربین مواد شیمیایی شناخته شده است.

متانول از فعالیت بی‌هوازی گونه‌های زیادی از باکتری‌ها تولید شده که پس از ورود به جو، و پس از گذشت چند روز به‌وسیله اکسیژن و با کمک نور خورشید اکسید شده و به آب و دی‌اکسید کربن تبدیل می‌گردد.
۲CH_۳OH + 3 O_۲ → ۲ CO_۲ + ۴ H_۲O

شعله سوختن متانول بی‌رنگ بوده  و باید مراقب بود تا شعله آن سبب سوختگی نشود. با این حال متانول به مراتب سمی تر از اتانول است. با تولید بیش از ۲۰ میلیون تن در سال، از آن به عنوان پیش ماده دیگر مواد شیمیایی کالایی از جمله فرمالدئید، اسید استیک، متیل ترت بوتیل اتر و همچنین میزبان مواد شیمیایی تخصصی تر استفاده می‌شود.

روش‌های تولید متانول

متانول نخستین بار توسط A Mittasch در سال ۱۹۱۳ از مونواکسیدکربن و هیدروژن در مجاورت کاتالیست آهن تهیه شد و در سال ۱۹۲۳ شیمیدان آلمانی، «ماتیاس پیِر»، متانول را از گاز سنتز (مخلوطی از CO و H_۲ که از کُک به دست می‌آید) تولید کرد.
در این فرایند، از کروماتِ روی به عنوان کاتالیزور استفاده می‌شد و واکنش در شرایط سختی مانند فشار ۱۰۰۰–۳۰۰ اتمسفر و دمای حدود ۴۰۰ درجه سانتی‌گراد انجام می‌گرفت.
در شیوهٔ مدرنِ تولید متانول، از کاتالیزورهایی استفاده می‌شود که در فشارهای پایین عمل می‌کنند و کارایی مؤثرتری دارند.

امروزه گاز سنتز مورد نظر برای تولید متانول مانند گذشته از زغال به دست نمی‌آید، بلکه از واکنش متان موجود در گازهای طبیعی تحت فشار ملایم ۱۰–۲۰ اتمسفر و دمای ۸۵۰ درجه سانتی‌گراد با بخار آب و در مجاورت کاتالیزور نیکل تولید می‌شود.
CO و H_۲ تولید شده، تحت تأثیر کاتالیزوری که مخلوطی از مس و اکسید روی و آلومینیوم است، واکنش داده، متانول ایجاد می‌کنند. این کاتالیزور نخستین بار در سال ۱۹۶۶ توسط ICI استفاده شد. این واکنش در فشار ۵۰–۱۰۰ اتمسفر و دمای ۲۵۰ درجه سانتی‌گراد صورت می‌گیرد.

روش دیگر تولید متانول، واکنش دی‌اکسیدکربن با هیدروژن اضافی است که تولید متانول و آب می‌کند..

خواص فیزیکی و شیمیایی

نام ماده: متانول

مترادف: هیدروکسی متان، متیل الکل،متیلیک الکل، الکل چوب

CAS: 67-56-1

فرمول مولکولی: CH3OH

جرم مولکولی: ۳۲.۰۴g/mol

چگالی: ۰.۷۹۱۸ گرم بر سانتی متر مکعب (در دمای ۲۵ درجه سانتی گراد)

دمای جوش: ۶۴.۹۶ درجه سانتی گراد

دمای انجماد:۹۳.۹- درجه سانتی گراد

شکل ظاهری: مایع بی رنگ

بو: بوی تند

کاربردها

متانول یکی از سه محصول بسیار مهم صنایع شیمیایی در دنیا بوده و مواد بسیاری از آن مشتق می‌شوند.

متانول به عنوان یکی از محصولات استراتژیک بوده و استفاده آن در صنایع مختلف، این محصول را به‌عنوان یک کالای استراتژیک مطرح ساخته است و هم از این روی نوسان قیمت آن بر بسیاری از صنایع تولیدی اثر می‌گذارد.

به‌عنوان ضدیخ، حلال و سوخت بکار برده می‌شود. از متانول برای تقلیب اتانول نیز استفاده می‌شود، این عمل به منظور غیرقابل شرب نمودن اتانولی که برای مصارف صنعتی تولید می‌شود انجام می‌پذیرد (در کشورهای اسلامی به جهت مسائل شرعی و در کشورهای دیگر به جهت معافیت از مالیات فروش مواد مست‌کننده) بدین منظور از مواد دیگری چون پریدین و تربانتین نیز استفاده می‌شود.

متانول به صورت محدود به عنوان سوخت در موتورهایی با سیستم احتراق داخلی استفاده می‌شود. متانول تولید شده از چوب و سایر ترکیبات آلی را متانول آلی یا بیو الکل می‌نامند که یک منبع تجدید شدنی برای سوخت است و می‌تواند جایگزین مشتقات نفت خام شود. با این همه، از بیوالکل ۱۰۰ درصد نمی‌توان در ماشین‌های دیزلی بدون ایجاد تغییر در موتور ماشین استفاده کرد. متانول به عنوان حلال، ضدیخ و در تهیه سایر ترکیبات شیمیایی استفاده می‌شود.

متانول در درجه اول به عنوان یک حلال صنعتی برای جوهر، رزین، چسب، رنگ و در تهیه و ساخت فراورده های دارویی استفاده می شود. به عنوان یک حلال در ساخت کلسترول، استرپتومایسین، ویتامین ها، هورمون ها و سایر داروها مورد استفاده قرار می گیرد.

به عنوان ضد یخ برای رادیاتورهای خودرو، جزء بنزین (به عنوان یک عامل ضد یخ و تقویت کننده اکتان) و به عنوان سوخت برای اجاق های پیک نیک استفاده می شود. خواص شیمیایی منحصر بفرد متانول باعث کاهش نقطه انجماد پایه آب می شود و نقطه جوش آن را افزایش می دهد. بدین جهت، در صنعت ضدیخ مصرف می شود

۴۰ درصد از متانول تولیدی برای تهیه فرمالدئید استفاده می‌شود که آن هم در تهیه پلاستیک، تخته سه لایی، رنگ و مواد منفجره استفاده می‌شود. برای تغییر ماهیت اتانول صنعتی و جلوگیری از کاربرد آن به عنوان نوشیدنی، مقداری متانول به آن اضافه می‌کنند.
دی متیل اتر از مشتقات متانول است که به جای CFCها در افشانه‌های آتروسل به عنوان پیشرانه استفاده می‌شود. همچنین از متانول در تهیه استیک اسید و متیل ترشیو بوتیل اتر نیز استفاده می‌شود.

نکات ایمنی کار با متانول

1. متانول ماده‌ای سمی است و نوشیدن آن موجب نابینایی و حتی مرگ می‌شود.
2. هنگام استفاده از متانول باید از ماسک  و دستکش استفاده کرد.
3. این ماده اثرات مخربی بر روی بینائی داشته و از راه پوست جذب می‌شود.
4. متانول فوق‌العاده قابل احتراق بوده اما در دمای محیط آتش نمی‌گیرد.
5. بین متانول و فلزاتی از قبیل پتاسیم، منیزیم، اکسیدکننده‌هایی مثل پرکلرات باریم، برومین کلرین، پراکسید هیدروژن و سدیم در صورت وجود حرارت خاصیت انفجاری ایجاد می‌کند.
6. متانول با کلروفرم، دی اتیل روی، کلریدسیانوریک و نیتریک اسید شدیداً واکنش می‌دهد. در صورت تجزیه حرارتی متانول به دی اکسیدکربن (CO2,CO) و فرمالدئید تولید می‌شود.

توجه: پس از مسمومیت با متانول باید سریعاً الکل اتانول به صورت وریدی یا خوراکی برای بیمار شروع و دیالیز انجام شود.

حمل و نقل و نگهداری متانول

1. در محیط خنک و دارای تهویه مناسب نگهداری شود.
2. از عوامل اکسید کننده، اسیدها، قلیاها، نور مستقیم خورشید، گرما یا شعله و مواد غذایی به دور باشد.
3. ظروف حاوی متانول باید به‌نحو مناسبی برچسب‌گذاری و به زمین ارت شوند.
4. محل به طور مرتب از نظر نشتی و ریخت و پاش بررسی شود.
5. اغلب ظروف فلزی و پلاستیکی به استثنای ظروف سربی و منیزیومی برای نگهداری مناسب هستند.

اطلاعات تکمیلی