گلیسرین
3,315,500 ﷼
گلیسرین، که به نام گلیسرول نیز شناخته میشود، مایعی بیرنگ، بدون بو و ویسکوز است که طعمی شیرین دارد. گلیسرین به خاطر خواص مرطوبکننده خود شناخته شده است و به همین دلیل یک جزء اساسی در محصولات مختلف از جمله لوازم آرایشی، دارویی و غذایی است.
شرح
گلیسرین، که به نام گلیسرول نیز شناخته میشود، یک ترکیب ساده پلیال با فرمول شیمیایی C3H8O3 است. این ماده مایعی بیرنگ، بدون بو و ویسکوز است که طعمی شیرین دارد. گلیسرین به خاطر خواص مرطوبکننده خود شناخته شده است و به همین دلیل یک جزء اساسی در محصولات مختلف از جمله لوازم آرایشی، دارویی و غذایی است. این ماده غیرسمی و قابل تجزیه زیستی است و به محیط زیست آسیبی نمیرساند.
سنتز و تهیه
گلیسرین را میتوان از چندین روش سنتز یا تهیه کرد:
- منابع طبیعی: گلیسرین معمولاً به عنوان یک محصول جانبی در فرآیندهای صابونسازی و تولید بیودیزل به دست میآید. در این فرآیندها، تریگلیسیریدها (چربیها و روغنها) به گلیسرول و اسیدهای چرب تجزیه میشوند.
- تولید مصنوعی: این ماده میتواند به صورت شیمیایی از پروپیلن مبتنی بر نفت سنتز شود. این روش شامل اپوکسیداسیون پروپیلن برای تشکیل اکسید پروپیلن و سپس هیدرولیز آن برای تولید گلیسرین است.
- تخمیر: روشهای نوظهور شامل تخمیر میکروبی است که در آن قندها توسط برخی باکتریها یا مخمرها به گلیسرول تبدیل میشوند.
ساختار و خواص
- ساختار شیمیایی: گلیسرین از سه گروه هیدروکسیل (-OH) که به یک ستون سهکربنی متصل هستند تشکیل شده است، که این امر باعث حلالیت بالای آن در آب و خاصیت جاذب رطوبت آن میشود.
خواص فیزیکی:
- وزن مولکولی: ۹۲.۰۹ گرم بر مول
- نقطه ذوب: ۱۷.۸ درجه سانتیگراد
- نقطه جوش: ۲۹۰ درجه سانتیگراد
- چگالی: ۱.۲۶ گرم بر سانتیمتر مکعب
- قابل امتزاج با آب و الکل اما غیرقابل امتزاج با روغنها.
- خواص شیمیایی: گلیسرین میتواند واکنشهایی مانند استریشدن، اکسیداسیون و دهیدراسیون را تجربه کند. این ماده به عنوان ستون اصلی در تشکیل تریگلیسیریدها و فسفولیپیدها عمل میکند.
کاربردها
صنعتی:
- لوازم آرایشی و بهداشتی: به عنوان مرطوبکننده و جاذب رطوبت در لوسیونها، کرمها و صابونها استفاده میشود.
- صنعت غذا: به عنوان شیرینکننده، نگهدارنده و غلیظکننده در محصولات غذایی عمل میکند.
- صنعت شیمیایی: یک پیشماده در تولید مواد منفجره مانند نیتروگلیسرین و در ساخت رزینهای آلکیدی برای رنگها و پوششها.
زیستی و علمی:
- حفاظت در برابر انجماد: برای محافظت از سلولها و بافتها در هنگام انجماد در تحقیقات زیستی استفاده میشود.
- بیوشیمی: به عنوان حلال و تثبیتکننده برای آنزیمها و سایر بیومولکولها.
پزشکی:
- داروسازی: یک ماده فعال در شربتهای ضد سرفه، شیافها و ملینها.
- مراقبت از زخم: یک عامل تسکیندهنده و مرطوبکننده برای پانسمان زخمها و درمانهای پوستی.
سمیت و ایمنی
- سمیت: گلیسرین به طور کلی به عنوان ایمن (GRAS) در صورت استفاده در مقادیر مجاز شناخته میشود. با این حال، مصرف بیش از حد میتواند منجر به علائمی مانند اسهال و کمآبی بدن شود.
اقدامات ایمنی:
- از تماس مستقیم با چشمها خودداری کنید، زیرا ممکن است باعث تحریک شود.
- استنشاق گلیسرین آئروسل میتواند باعث ناراحتی تنفسی شود.
- هنگام کار با مقادیر زیاد تهویه مناسب توصیه میشود.
ذخیرهسازی
- شرایط: گلیسرین باید در ظروف محکم بسته نگهداری شود تا از آلودگی و جذب رطوبت از هوا جلوگیری شود.
- دما: در مکانی خنک و خشک، دور از نور مستقیم خورشید و منابع گرما نگهداری شود.
- عمر مفید: در صورت نگهداری صحیح، گلیسرین عمر مفید طولانی دارد و در طول زمان پایدار باقی میماند.
با درک خواص، روشهای سنتز و کاربردهای گلیسرین، مشخص است که چرا این ترکیب چندمنظوره در بسیاری از صنایع و پژوهشهای علمی ضروری است.
اطلاعات تکمیلی
حجم | 500ml |
---|