CMC خوراکی
سدیم کربوکسی‌متیل سلولز (Carboxymethyl Cellulose Sodium) که به اختصار CMC نامیده می‌شود، یک ترکیب پلیمری مشتق‌شده از سلولز است که به‌صورت گسترده‌ای در صنایع غذایی، دارویی، آرایشی و صنعتی استفاده می‌شود.
شرح
CMC خوراکی چیست؟
سدیم کربوکسی‌متیل سلولز (Carboxymethyl Cellulose Sodium) که به اختصار CMC نامیده می‌شود، یک ترکیب پلیمری مشتق‌شده از سلولز است که به‌صورت گسترده‌ای در صنایع غذایی، دارویی، آرایشی و صنعتی استفاده می‌شود. این ترکیب به‌عنوان غلیظ‌کننده، پایدارکننده، نگهدارنده رطوبت و عامل ایجاد بافت عمل می‌کند.
در صنایع غذایی، CMC خوراکی با شماره E466 شناخته می‌شود و کاملاً بی‌خطر و مورد تأیید سازمان‌های نظارتی مانند FDA و EFSA است.
خواص فیزیکی و شیمیایی CMC
- فرمول شیمیایی کلی: [C6H7O2(OH)2CH2COONa]n
- شکل ظاهری: پودر سفید یا کرم رنگ
- انحلال‌پذیری: محلول در آب، محلول شفاف و ویسکوز ایجاد می‌کند
ویژگی‌ها:
- بدون طعم و بو
- غیرسمی و غیرقابل‌هضم (فیبری طبیعی)
- پایدار در بازه‌ی وسیع pH (معمولاً ۴ تا ۱۰)
- پایدار در برابر حرارت
- جاذب رطوبت
منابع و منشأ CMC
CMC از سلولز طبیعی استخراج می‌شود که خود از منابع گیاهی نظیر:
- پنبه
- چوب
- ضایعات گیاهی غنی از سلولز (مثل ساقه‌های ذرت یا کاه)
به‌صورت صنعتی، این منابع ابتدا به سلولز خالص تبدیل می‌شوند و سپس در فرآیند شیمیایی تبدیل به CMC می‌گردند.
روش تولید صنعتی CMC
تولید CMC به‌صورت عمده از مراحل زیر تشکیل شده:
- آلکالیزاسیون: سلولز با سدیم هیدروکسید تیمار می‌شود تا فعال گردد.
- اتریفیکاسیون: افزودن مونوکلوواستات سدیم (یا کلرو استیک اسید) که گروه‌های کربوکسی‌متیل را به سلولز متصل می‌کند.
- شستشو و خنثی‌سازی: برای حذف نمک‌های اضافی و باقی‌مانده‌های شیمیایی
- خشک‌کردن و آسیاب: تبدیل به پودر سفید یا کرم‌رنگ
در انتها، محصول حاصل درجه‌بندی می‌شود (خوراکی، دارویی یا صنعتی) بسته به میزان خلوص و سطح ویسکوزیته.
کاربردهای CMC خوراکی
📌 ۱. صنعت غذا و نوشیدنی
- غلیظ‌کننده: در محصولات مایع مانند نوشیدنی‌های میوه‌ای، سس‌ها، شیرینی‌جات، سوپ‌ها
- پایدارکننده امولسیون‌ها: برای حفظ ثبات در مخلوط روغن و آب
- افزایش دهنده بافت: در بستنی، خامه و ماست برای احساس دهانی بهتر
- جلوگیری از کریستالیزه شدن قند: در آب‌نبات و مرباها
- افزایش ماندگاری رطوبت: در محصولات نانوایی برای نرمی و تازگی
💊 ۲. صنایع دارویی
- در شربت‌ها و سوسپانسیون‌ها برای پایداری و غلظت مناسب
- قرص‌های جویدنی یا بلعیدنی: به‌عنوان عامل اتصال‌دهنده یا جداکننده
- استفاده در قطره‌های چشمی و کرم‌های پوستی دارویی
🧴 ۳. صنایع آرایشی و بهداشتی
- کرم‌ها و لوسیون‌ها: برای پایداری و غلظت
- ژل‌ها و شامپوها: جلوگیری از ته‌نشینی و افزایش ویسکوزیته
- سازگار با پوست و بدون تحریک‌پذیری
🧪 ۴. کاربردهای صنعتی
(در گرید غیرخوراکی)
- در حفاری نفت به‌عنوان کنترل‌کننده ویسکوزیته گل حفاری
- در صنایع کاغذ برای بهبود سطح و استحکام
- در مواد شوینده مایع برای کنترل ریزش و غلظت
نحوه مصرف و بسته‌بندی
CMC خوراکی معمولاً در کیسه‌های:
- ۲۵ کیلوگرمی چندلایه (کاغذی-پلاستیکی)
- ظروف کوچکتر (۵ و ۱۰ کیلوگرمی) برای صنایع کوچک و مصرف آزمایشگاهی
نکته: حلالیت آن در آب سرد بسیار بالاست و نیاز به هم‌زدن سریع دارد تا از کلوخه شدن جلوگیری شود.
مزایا و دلایل استفاده از CMC
- ایجاد قوام و بافت دلپذیر در محصولات غذایی
- پایداری بالا در pH و دماهای مختلف
- بدون اثر روی طعم، رنگ یا بو
- فیبر غذایی غیرقابل‌هضم – مناسب برای رژیم‌های سالم
- کاهش دهنده نرخ ته‌نشینی در نوشیدنی‌ها و سوسپانسیون‌ها
- حفظ رطوبت – افزایش ماندگاری
خرید CMC خوراکی
خرید CMC خوراکی در حال حاضر به صورت حضوری و اینترنتی از شرکت های مواد شیمیایی امکان پذیر است. این محصول را میتوانید از امینبیک تهیه نماید
قیمت CMC خوراکی
قیمت CMC خوراکی به وزن بسته بندی، خلوص، کیفیت و همچنین برند تولید کننده آن بستگی دارد. برای آگاهی از قیمت این ماده شیمیایی با کارشناسان ما تماس بگیرید.
نکات ایمنی و نگهداری
- در جای خشک و خنک، دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شود.
- هنگام استفاده در محیط صنعتی، از ماسک برای جلوگیری از استنشاق گرد و غبار استفاده شود.
- به مقدار مصرف مجاز در فرمولاسیون غذایی توجه شود (معمولاً کمتر از ۲٪ کل محصول)
درپایان
CMC خوراکی یک ماده همه‌کاره، مقرون‌به‌صرفه و مؤثر در صنایع مختلف به‌ویژه غذا و دارو است. این ترکیب نه‌تنها باعث بهبود کیفیت و بافت محصولات می‌شود، بلکه با خاصیت غلظت‌دهی و تثبیت‌کنندگی، باعث افزایش پایداری فرمولاسیون می‌گردد. به همین دلیل یکی از پرکاربردترین افزودنی‌های مجاز در سراسر دنیاست.
اطلاعات تکمیلی
| گرید | خشک, منوهیدرات |
|---|
![IMED[1]](https://shop.aminbic.ir/wp-content/uploads/elementor/thumbs/IMED1-qcywcthuh0re37a702ag1fjn4jcz6e5yirj7ert3uo.png "IMED[1]")
